Kiedy opieka medyczna jest wolna od składek ZUS a kiedy nie [Aktualizacja: 23-05-2019]

Choć fundowana zatrudnionej osobie przez pracodawcę opieka medyczna wykraczająca poza zakres medycyny pracy stanowi przychód, to w pewnych okolicznościach jej wartość (w pełnej wysokości lub w części) jest wolna od składek ZUS.

Omawiane świadczenie wyłączone jest z podstawy ozusowania, gdy należne jest ono za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. To samo dotyczy okresu urlopu wychowawczego (także wtedy, gdy na urlopie tym przebywa pracownik, który ma ustalone prawo do emerytury lub renty lub ma inny tytuł rodzący obowiązek ubezpieczeń społecznych, co potwierdza interpretacja ZUS z 29-11-2018 r. -WPI/200000/43/1159/2018).

Jeśli pracownik przebywa na którymś z wymienionych wyżej urlopów przez część miesiąca, kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek z tytułu finansowanych przez pracodawcę świadczeń, zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc pełną kwotę abonamentu medycznego za dany miesiąc przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca, w których pracownik nie podlegał ubezpieczeniu z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym lub pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Z kolei składka za pakiet medyczny opłacana przez zakład pracy pracownikowi łączącemu pracę z urlopem rodzicielskim, w całości wchodzi do podstawy składek ZUS, chyba, że spełnione są warunki określone w § 2 ust. 24 rozporządzenia składkowego. Przepis ten stanowi, że wolne od ZUS są składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Pakiet medyczny może korzystać ze zwolnienia z ozusowania także na mocy § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego. W myśl tej regulacji, do podstawy wymiaru składek zusowskich nie wlicza się korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

A zatem, aby określona korzyść materialna mogła podlegać zwolnieniu z oskładkowania, musi:

wynikać z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
przybierać formę niepieniężną,
być współfinansowana przez zatrudnionych.

Wszystkie wymienione warunki muszą zostać spełnione łącznie.

Gdy zakład pracy współfinansuje pakiet medyczny na rzecz członków rodziny pracownika na podstawie zapisów regulaminowych (lub układu zbiorowego pracy bądź przepisów o wynagradzaniu), świadczenie to należy zaliczyć do przychodów pracownika ze stosunku pracy, który zwolniony jest z oskładkowania lecz podlega opodatkowaniu (wysokość opodatkowanego przychodu stanowi różnica pomiędzy wartością tego świadczenia ustaloną według ceny zakupu a odpłatnością ponoszoną przez pracownika – por. m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 sierpnia 2017 r., nr 0114-KDIP3-3.4011.313.2017.1.AK).

O świadczeniu w postaci pakietu medycznego (abonamentu medycznego) pisaliśmy także w poniższych artykułach:

Interpretacja ZUS

Lublin, dnia 3 września 2017 r.

WPI/200000/43/1004/2017

DECYZJA Nr 1004 / 2017

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej Dz. U. z 2016r. poz. 1829 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 963 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 17 sierpnia 2017r. przez przedsiębiorcę (…) w Lubinie uznaje:

za prawidłowe w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń w postaci abonamentowej opieki medycznej i miesięcznej składki ubezpieczeniowej w okresie pobierania przez pracownika zasiłku macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego i w okresie przebywania na urlopie wychowawczym,
za prawidłowe w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, w sytuacji korzystania z urlopu wychowawczego lub pobierania zasiłku macierzyńskiego przez część miesiąca,
za prawidłowe w sprawie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świadczeń w postaci abonamentowej opieki medycznej i miesięcznej składki ubezpieczeniowej w okresie korzystania przez pracownika z urlopu rodzicielskiego przy równoczesnym wykonywaniu pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2017r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jest spółką prawa handlowego, złożoną z Centrali Spółki oraz dziesięciu oddziałów. Centrala oraz każdy z oddziałów Spółki mogą przystąpić do abonamentowej opieki medycznej, w ramach której mogą korzystać z usług medycznych świadczonych przez wybrany przez Spółkę zewnętrzny podmiot, z którym pracodawca zawarł właściwą umowę. Podstawą do objęcia abonamentową opieką medyczną jest pisemna deklaracja pracownika złożona pracodawcy. W stosunku do pracowników, których stosunek pracy został rozwiązany lub wygasł, abonamentowa opieka medyczna ustaje od dnia 1 miesiąca następnego po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy. W stosunku do pracowników, których stosunek pracy uległ zawieszeniu (urlop bezpłatny, urlop wychowawczy) abonamentowa opieka medyczna nie jest realizowana od 1 dnia miesiąca następnego po zawieszeniu stosunku pracy. Pracodawca finansuje z własnych środków stałą miesięczną opłatę abonamentową za każdego pracownika, który przystąpił do abonamentowej opieki medycznej.

Dodatkowo w ramach Programu Grupowego Ubezpieczenia dla Pracowników (…), każdy pracownik może korzystać z ubezpieczenia na życie fundowanego przez pracodawcę. Za każdego pracownika, który zadeklarował przystąpienie do ubezpieczenia pracodawca opłaca miesięczną składkę w wysokości wynikającej z umowy zawartej z ubezpieczycielem. Do ubezpieczenia fundowanego mogą przystąpić i należeć wyłącznie osoby mające status pracownika.

Zasady przyznawania ww. świadczeń nie zostały uregulowane w układzie zbiorowym pracy, ani w regulaminach wynagradzania, nie wynikają także z przepisów o wynagradzaniu. Miesięczna opłata abonamentowa oraz składka ubezpieczeniowa finansowane przez pracodawcę, są dla pracownika nieodpłatnym świadczeniem i stanowią przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, a także przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawarty w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r., jest zamknięty i nie zawiera przedmiotowych nieodpłatnych świadczeni. W świetle powyższego, opłata abonamentowa oraz składka ubezpieczeniowa finansowana przez pracodawcę stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W związku z tym od wartości fundowanych świadczeń pracodawca opłaca składki na te ubezpieczenia.

W związku z powyższym, Wnioskodawca powziął wątpliwość:

Czy opłata abonamentowa oraz składka ubezpieczeniowa finansowana przez pracodawcę za okres, kiedy pracownik pobiera zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego lub przebywa na urlopie wychowawczym stanowi podstawę wymiaru składek?
Jak należy ustalić kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w przypadku gdy pracownik pobiera zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego za część miesiąca lub przebywa na urlopie wychowawczym przez część miesiąca?
Czy opłata abonamentowa oraz składka ubezpieczeniowa finansowana przez pracodawcę stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie kiedy pracownik, zgodnie z art. 182^1e Kodeksu pracy, łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

Zdaniem Wnioskodawcy, źródłem obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń lub gdy przychód osiągany przez tę osób pozostaje w bezpośrednim związku z takim tytułem.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 13 października 1998r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Istotne jest również, że osoby przebywające na urlopach wychowawczych podlegają z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pod warunkiem, że nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Z treści art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wynika, że zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Przebywanie na urlopie wychowawczym przez osobę, która nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie ma tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych, a także pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, stanowi więc odrębny (niż stosunek pracy) tytuł do ubezpieczeń. Okres urlopu wychowawczego, jak również okresy urlopów: macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego, za które przysługuje zasiłek macierzyński lub w wysokości zasiłku macierzyńskiego, są okresami przerwy w ubezpieczeniu pracowniczym. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych staje się bowiem korzystanie z urlopu wychowawczego lub pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Jednocześnie, należy wskazać, iż z zapisów art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że osoby, o których mowa nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i ubezpieczeniu wypadkowemu.

Zgodnie z art. 8 ust. 5b i ust 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalania kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, na dany rok kalendarzowy z zastrzeżeniem ust. 14 (podstawa wymiaru nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia). Z kolei treść art. 18 ust. 6 ustawy wynika, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku ubezpieczonych pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

W świetle powołanych przepisów należy uznać, że nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wszelkie świadczenia opłacane przez pracodawcę za okresy urlopu wychowawczego lub okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, czyli za okresy, w których nie jest świadczona praca i występuje przerwa w ubezpieczeniu pracowniczym, bowiem pracownik w tych okresach podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu (przebywania na urlopie wychowawczym lub pobierania zasiłku macierzyńskiego), a podstawę wymiaru składek z tych tytułów stanowi odpowiednio 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa wyżej lub kwota wypłaconego zasiłku macierzyńskiego.

W związku z tym w ocenie Wnioskodawcy:

Nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne miesięczna składka ubezpieczeniowa oraz miesięczna opłata abonamentowa sfinansowana przez pracodawcę za miesiąc, w którym pracownik — nie posiadający ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie podlegający obowiązkowym ubezpieczeniem z innych tytułów — korzysta z urlopu wychowawczego, a także składka i opłata abonamentowa sfinansowana przez pracodawcę za miesiąc, w którym pracownik pobiera zasiłek macierzyński.

W przypadku, gdy na urlopie wychowawczym przebywa pracownik, który ma ustalone prawo do emerytury lub renty lub ma inny tytuł rodzący obowiązek ubezpieczeń społecznych, korzystanie z urlopu wychowawczego nie staje się odrębnym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń. Tym samym należy uznać, że przychód uzyskany w postaci opłaconej przez pracodawcę składki ubezpieczeniowej lub opłaty abonamentowej za okres urlopu wychowawczego ma źródło w trwającym stosunku pracy, a tym samym stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W przypadku, gdy pracodawca opłacił miesięczną składkę ubezpieczeniową i abonament medyczny za pracownika (nie posiadającego ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie podlegający obowiązkowym ubezpieczeniem z innych tytułów), który korzystał z urlopu wychowawczego przez część miesiąca lub za pracownika, który pobierał zasiłek macierzyński za część tego miesiąca, kwotę stanowiąca podstawę wymiaru składek z tytułu finansowanych przez pracodawcę świadczeń, zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc kwotę składki ubezpieczeniowej i opłaty abonamentowej opłaconej przez pracodawcę za cały miesiąc przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca, w których pracownik nie podlegał ubezpieczeniu z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym lub pobierania zasiłku macierzyńskiego, co wynika z art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
W przypadku, gdy pracodawca opłacił miesięczną składkę ubezpieczeniową i abonament medyczny za pracownika, który w okresie udzielonego urlopu rodzicielskiego łączy korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy, na zasadach określonych w Art. 182^1e Kodeksu pracy, przychód uzyskany w postaci opłaconej przez pracodawcę składki ubezpieczeniowej lub opłaty abonamentowej stanowi podstawę wymiaru składek. Wynika to z brzmienia art. 9 ust. 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Pracownik, który łączy urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów. Stosunek pracy jako obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń trwa, mimo udzielonego urlopu — nie ma bowiem przerwy w ubezpieczeniu pracowniczym, następuje natomiast zbieg tytułów do ubezpieczeń.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreśla, iż ocena stanowiska Wnioskodawcy w trybie niniejszej decyzji, dokonywana jest wyłącznie pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez Przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych — na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej — zobligowany jest jedynie do oceny przedstawionego przez przedsiębiorcę stanowiska oraz dokonanej przez przedsiębiorcę oceny przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne mających zastosowanie na tle zaistniałego zdarzenia przyszłego tak, by umożliwić przedsiębiorcy prawidłowe wypełnianie spoczywających na nim obowiązków nałożonych prawnie w tym zakresie.

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2015r. poz. 2236 ze zm.).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 2032 ze zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Wskazać należy przy tym, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r, Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 201 ze zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, w niniejszej decyzji Zakład dokonał interpretacji przepisów sfery ubezpieczeń społecznych, opierając się na wskazaniu Wnioskodawcy, że opisane świadczenie w części finansowanej przez pracodawcę, stanowi dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca słusznie zauważył, że ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, co do zasady możliwe jest więc wyłącznie wówczas, gdy dana osoba posiada tytuł do ubezpieczeń.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej są pracownikami. Ponadto, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 powołanej powyżej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Natomiast, z treści art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 372 z późn. zm.) wynika, iż zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz okres urlopu ojcowskiego.

Zgodnie z art. 18 ust. 8b ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy.

Natomiast, dla osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, w myśl art. 18 ust. 6 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota tego zasiłku.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, dodatkowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie rodzicielskim oraz urlopie ojcowskim stanowi podobnie, jak przebywanie na urlopie wychowawczym odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych.

Powyższe oznacza, że wartość pakietu medycznego i ubezpieczenia na życie uzyskanego przez pracownika w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim oraz na urlopie wychowawczym nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy lecz z racji przebywania na ww. urlopach.

Zatem, stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji w części dotyczącej wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne wartości pakietu medycznego i ubezpieczenia na życie finansowanego pracownikowi przez pracodawcę w okresie pobierania przez niego zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, uznać należy za prawidłowe.

Art. 18 ust. 9 i 10 ustawy z dnia 13 października 1998r. stanowi, iż za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu, natomiast zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa powyżej, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

Powyższe oznacza, iż stanowisko przedsiębiorcy w części dotyczącej proporcjonalnego ustalenia miesięcznej składki ubezpieczeniowej i abonamentu medycznego za pracownika, który korzystał z urlopu wychowawczego przez część miesiąca lub za pracownika, który pobierał zasiłek macierzyński przez część miesiąca, uznać należy za prawidłowe.

Z treści art. 182^1e § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 1666 ze zm.) wynika, iż pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy. Jednocześnie, zgodnie z art. 9 ust. 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pracownik, który łączy urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu na zasadach określonych w art. 182^1e Kodeksu pracy, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z obu tytułów. Ze stanu faktycznego procedowanego wniosku wynika, iż zasady przyznawania świadczeń w postaci abonamentowej opieki medycznej i miesięcznej składki ubezpieczeniowej nie zostały uregulowane w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, ani w przepisach o wynagradzaniu. Powyższe oznacza, iż ww. świadczenia stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pracownika, który łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy.

W konsekwencji, stanowisko przedsiębiorcy w części dotyczącej ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika, o którym mowa w art. 182^1e § 1 Kodeksu pracy, uznać należy za prawidłowe.

źródło: http://www.zus.pl/